Abdest Gusûl ve Hayız Meselesi / Buhari
Buhari: Abdest Gusûl ve Hayız Meselesi
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
كِتَاب الْوُضُوءِ – كِتَاب الْغُسْلِ – كِتَاب الْحَيْضِ
بَاب مَا جَاءَ فِي الْوُضُوءِ وَقَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى
{ إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ }
قَالَ أَبُو عَبْد اللَّهِ وَبَيَّنَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّ فَرْضَ الْوُضُوءِ مَرَّةً مَرَّةً وَتَوَضَّأَ أَيْضًا مَرَّتَيْنِ وَثَلَاثًا وَلَمْ يَزِدْ عَلَى ثَلَاثٍ وَكَرِهَ أَهْلُ الْعِلْمِ الْإِسْرَافَ فِيهِ وَأَنْ يُجَاوِزُوا فِعْلَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
Abdest Meselesi
Ey iman edenler! Namaz kılmaya kalktığınız zaman yüzlerinizi, dirseklerinize kadar ellerinizi yıkayın; başlarınızı meshedip, topuklara kadar ayaklarınızı da (yıkayın). (Maide 5/6)
Ebû Abdillah (Buhârî) şöyle dedi: Peygamber (s.a.), abdestte farz olan azaları birer defa yıkamak olduğunu söyledi. Kendisi azaları ikişer defa ve üçer defa yıkadı. Üçten fazla yıkamadı. İlim adamları abdest alırken suyu israf etmeyi ve Peygamber’in yaptığından fazla yapmayı uygun görmezler. (Buhârî, Vudu, 1)
بَاب مَنْ لَا يَتَوَضَّأُ مِنْ الشَّكِّ حَتَّى يَسْتَيْقِنَ
Kesin Bilinmedikçe Şüpheden Dolayı Abdest Alınmaz
1 – حَدَّثَنَا عَلِيٌّ، قَالَ: حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، قَالَ: حَدَّثَنَا الزُّهْرِيُّ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ ح وَعَنْ عَبَّادِ بْنِ تَمِيمٍ، عَنْ عَمِّهِ،
أَنَّهُ شَكَا إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الرَّجُلُ الَّذِي يُخَيَّلُ إِلَيْهِ أَنَّهُ يَجِدُ الشَّيْءَ فِي الصَّلَاةِ، فَقَالَ: لَا يَنْفَتِلْ أَوْ لَا يَنْصَرِفْ حَتَّى يَسْمَعَ صَوْتًا، أَوْ يَجِدَ رِيحًا.
Abbâd b. Temîm, amcasın’dan rivayet ettiğine göre, Abdullah b. Zeyd (r.a.) namazda iken abdesti bozulduğunu zanneden kimsenin durumunu Resûlullah’a sordu. Resûlullah (s.a.): “Bir ses veya bir koku duymadıkça namazını bozmasın” buyurdu. (Buhârî, Vudû, 4, hadis: 137)
Ravi Tanıtımı
1. Ali (b. el-Medînî) (ö. 234)
Ali b. Abdullah b. Cafer b. Necîh es-Sa`diyy, Ebu’l-Hasen el-Medînî el-Basrî.
2. Süfyân (ö. 198)
Süfyân b. Uyeyne b. Ebi İmrân Meymûn el-Hilâlî.
3. Zührî (ö. 124)
Muhammed b. Müslim b. Ubeydullah b. Abdullah b. Şihab el-Kureşî ez-Zührî Ebubekir el-Medenî (bk.
1. Hafta, 1. Hadis)
4. Saîd b. Müseyyeb (ö. 94)
Saîd b. el-Müseyyeb (el-Müseyyib) b. Hazn b. Ebi Vehb el-Kureşî el-Mahzûmî, Ebu Muhammed el-A`ver.
5. Abbâd b. Temîm (ö. ?)
Abbâd b. Temîm b. Zeyd b. Âsım el-Ensârî el-Medenî.
6. Amcası (ö. 63)
Abdullah b. Zeyd b. Âsım b. Ka`b el-Ensârî el-Mâzinî, İbn Ümmi Ümâre el-Ensârî. Abdest hadisinin ravisidir.
بَاب غَسْلِ الرِّجْلَيْنِ وَلَا يَمْسَحُ عَلَى الْقَدَمَيْنِ
Ayaklar Yıkanır, Üzerlerine Mesh Edilmez
2 – حَدَّثَنَا مُوسَى، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ، عَنْ أَبِي بِشْرٍ، عَنْ يُوسُفَ بْنِ مَاهَكَ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو قَالَ:
تَخَلَّفَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنَّا فِي سَفْرَةٍ سَافَرْنَاهَا، فَأَدْرَكَنَا وَقَدْ أَرْهَقْنَا الْعَصْرَ، فَجَعَلْنَا نَتَوَضَّأُ وَنَمْسَحُ عَلَى أَرْجُلِنَا، فَنَادَى بِأَعْلَى صَوْتِهِ: وَيْلٌ لِلْأَعْقَابِ مِنْ النَّارِ! مَرَّتَيْنِ أَوْ ثَلَاثًا.
Abdullah b. Amr (r.a.) şöyle dedi: Yaptığımız yolculukların birinde Peygamber (s.a.) geride kalmış, sonra bize yetişmişti. O sırada ikindi namazı vakti yaklaşmıştı. Biz de abdest alıyorduk. Ayaklarımızı meshedercesine yıkıyorduk. Peygamber bunu görünce yüksek sesle iki veya üç defa “Ateşte yanacak ökçelere yazık!” diye nida etti. (Buhârî, Vudû, 27, hadis: 163)
Ravi Tanıtımı
1. Musa (ö. 223)
Musa b. İsmail el-Minkarî Mevlahum, Ebu Seleme et-Tebûzekî el-Basrî.
2. Ebu Avâne (ö. 176)
el-Veddâh b. Abdullah el-Yeşkurî, Ebu Avâne el-Vâsıtî el-Bezzâr.
3. Ebu Bişr (ö.123, 126)
Cafer b. İyâs, Ebu Bişr el-Yeşkurî el-Vâsıtî.
4. Yusuf b. Mâhek (ö. 110, 113,114)
Yusuf b. Mâhek b. Buhzâd el-Fârisî el-Mekkî.
5. Abdullah b. Amr (ö. 65)
Abdullah b. Amr b. el-Âs b. Vâil b. Hâşim el-Kureşî es-Sehmî, Ebu Muhammed veya Ebu Abdurrahman.
بَاب مَسْحِ الرَّأْسِ كُلِّهِ لِقَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى :{ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ }
“Başlarınızı Meshediniz.” (Mâide 5/6) Ayetinden Dolayı Başın Hepsini Mesh Etmek
وَقَالَ ابْنُ الْمُسَيَّبِ: الْمَرْأَةُ بِمَنْزِلَةِ الرَّجُلِ تَمْسَحُ عَلَى رَأْسِهَا، وَسُئِلَ مَالِكٌ: أَيُجْزِئُ أَنْ يَمْسَحَ بَعْضَ الرَّأْسِ؟ فَاحْتَجَّ بِحَدِيثِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ زَيْدٍ
İbn Müseyyeb: Kadın, erkek gibi başını mesheder, dedi. Mâlik’e: Başının bir kısmını meshetmesi kâfimidir? diye soruldu, o kâfi gelmeyeceğine aşağıdaki Abdullah b. Zeyd hadisini delil gösterdi. (Buhârî, Vudu, 38)
3 – حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ عَمْرِو بْنِ يَحْيَى الْمَازِنِيِّ، عَنْ أَبِيهِ، أَنَّ رَجُلًا قَالَ لِعَبْدِ اللَّهِ بْنِ زَيْدٍ وَهُوَ جَدُّ عَمْرِو بْنِ يَحْيَى : أَتَسْتَطِيعُ أَنْ تُرِيَنِي كَيْفَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَتَوَضَّأُ؟ فَقَالَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ زَيْدٍ: نَعَمْ، فَدَعَا بِمَاءٍ، فَأَفْرَغَ عَلَى يَدَيْهِ فَغَسَلَ مَرَّتَيْنِ، ثُمَّ مَضْمَضَ وَاسْتَنْثَرَ ثَلَاثًا، ثُمَّ غَسَلَ وَجْهَهُ ثَلَاثًا، ثُمَّ غَسَلَ يَدَيْهِ مَرَّتَيْنِ مَرَّتَيْنِ إِلَى الْمِرْفَقَيْنِ، ثُمَّ مَسَحَ رَأْسَهُ بِيَدَيْهِ؛ فَأَقْبَلَ بِهِمَا وَأَدْبَرَ، بَدَأَ بِمُقَدَّمِ رَأْسِهِ حَتَّى ذَهَبَ بِهِمَا إِلَى قَفَاهُ، ثُمَّ رَدَّهُمَا إِلَى الْمَكَانِ الَّذِي بَدَأَ مِنْهُ، ثُمَّ غَسَلَ رِجْلَيْهِ.
Bize Mâlik, Amr b. Yahya el-Mâzinî’den; o da baba¬sından şöyle haber verdi: Bir adam Abdullah b. Zeyd’e (Amr b. Yahya’nın dedesi): Resûlullah‘ın (s.a.) nasıl abdest aldığını bana gösterebilir misin? diye sordu. Abdullah b. Zeyd de: Evet, dedi. Su istedi. Ellerine su döktükten sonra iki kere yıkadı. Sonra üç defa ağzını çalkalayıp, burnunu temizledi. Sonra yüzünü üç defa yıkadı. Sonra ellerini dir¬seklere kadar ikişer defa yıkadı. Sonra iki eliyle bütün başını meshedecek şekilde her iki elini başının ön tarafından başlayıp arkaya götürdü. Oradan da başladığı yere getirdi. Ondan sonra ayaklarını yıkadı. (Buhârî, Vudû, 3, hadis: 185)
Ravi Tanıtımı
1. Abdullah b. Yusuf (ö. 217, 218)
Abdullah b. Yusuf et-Tinnîsî el-Asl, ed-Dimeşkî el-Menzil, Ebu Muhammed el-Kelâ`î.
2. Mâlik (ö. 179)
Mâlik b. Enes. Mâlik b. Enes, Ebu Abdullah el-Medenî.
3. Amr b. Yahya el-Mâzenî (ö. 140)
Amr b. Yahya b. Umâre b. Ebi Hasen el-Ensârî el-Mâzenî el-Medenî.
4. Babası (ö. 100’den önce)
Yahya b. Umâre b. Ebi Hasen el-Mâzenî el-Medenî.
5. Abdullah b. Zeyd (ö. 63)
Abdullah b. Zeyd b. Âsım b. Ka`b el-Ensârî el-Mâzinî, İbn Ümmi Ümâre.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
كِتَاب الْغُسْلِ
وَقَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى : { وَإِنْ كُنْتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُوا وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنْ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمْ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ مِنْهُ مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَلَكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ }
“… Eğer cünüp olduysanız, boy abdesti alın. Hasta, yahut yolculuk halinde bulunursanız, yahut biriniz tuvaletten gelirse, yahut da kadınlara dokunmuşsanız (cinsî birleşme yapmışsanız) ve bu hallerde su bulamamışsanız temiz toprakla teyemmüm edin, yüzünüzü ve (dirseklere kadar) ellerinizi onunla meshedin. Allah size herhangi bir güçlük çıkarmak istemez; fakat sizi tertemiz kılmak ve size (ihsan ettiği) nimetini tamamlamak ister; umulur ki şükredersiniz.” (Maide 5/6)
وَقَوْلِهِ جَلَّ ذِكْرُهُ : { يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَأَنْتُمْ سُكَارَى حَتَّى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّى تَغْتَسِلُوا وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنْ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمْ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا }
“Ey iman edenler! Sarhoş iken ne söylediğinizi bilinceye kadar, bir de -yolcu olmanız durumu müstesna- cünüp iken yıkanıncaya kadar namaza yaklaşmayın. Eğer hasta olur veya yolculukta bulunursanız veyahut biriniz abdest bozmaktan gelince ya da eşlerinizle cinsel ilişkide bulunup, su da bulamazsanız o zaman temiz bir toprağa yönelip, (niyet ederek onunla) yüzlerinizi ve ellerinizi meshedin. Şüphesiz Allah, çok affedicidir, çok bağışlayıcıdır.” (Nisa 4/43)
بَاب الْوُضُوءِ قَبْلَ الْغُسْلِ
Yıkanma Öncesi Abdest Almak Babı
4 – حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ،
أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ إِذَا اغْتَسَلَ مِنْ الْجَنَابَةِ بَدَأَ؛ فَغَسَلَ يَدَيْهِ، ثُمَّ يَتَوَضَّأُ كَمَا يَتَوَضَّأُ لِلصَّلَاةِ، ثُمَّ يُدْخِلُ أَصَابِعَهُ فِي الْمَاءِ فَيُخَلِّلُ بِهَا أُصُولَ شَعَرِهِ، ثُمَّ يَصُبُّ عَلَى رَأْسِهِ ثَلَاثَ غُرَفٍ بِيَدَيْهِ، ثُمَّ يُفِيضُ الْمَاءَ عَلَى جِلْدِهِ كُلِّهِ.
Bize Mâlik, Hişâm’dan; o da babası Urve’den; o da Peygamber’in zevcesi Âişe’den haber verdiğine göre Âişe (r.anha) şöyle demiştir: Peygam¬ber (s.a.) cünüplükten yıkandığı zaman ellerini yıkamakla başlardı. Sonra namaz için abdest alır gibi abdest alırdı. Sonra parmaklarını suya daldırır ve onlarla saçlarının diplerini hilallerdi. Sonra iki eliyle başına üç avuç su dökerdi. On¬dan sonra suyu bütün bedenine ulaştırırdı. (Buhârî, Gusül, 1, hadis: 248)
Ravi Tanıtımı
1. Abdullah b. Yusuf (ö. 217, 218)
Abdullah b. Yusuf et-Tinnîsî el-Asl, ed-Dimeşkî el-Menzil, Ebu Muhammed el-Kelâ`î.
2. Mâlik (ö. 179)
Mâlik b. Enes. Mâlik b. Enes, Ebu Abdullah el-Medenî.
3. Hişam b. Urve (61-145)
Hişâm b. Urve b. Zübeyr b. Avvâm el-Esedî el-Kureşî, Ebu’l-Munzir.
4. Babası (23-92)
Urve b. Zübeyr b. Avvam, Ebu Abdullah el-Medenî.
5. Âişe (ö. 57)
Âişe bint Ebi Bekr es-Sıddîk.
بَاب إِذَا احْتَلَمَتْ الْمَرْأَةُ
Kadın İhtilâm Olduğu Zaman
5 – حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ زَيْنَبَ بِنْتِ أَبِي سَلَمَةَ، عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ أُمِّ الْمُؤْمِنِينَ أَنَّهَا قَالَتْ: جَاءَتْ أُمُّ سُلَيْمٍ امْرَأَةُ أَبِي طَلْحَةَ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَتْ: يَا رَسُولَ اللَّهِ! إِنَّ اللَّهَ لَا يَسْتَحْيِي مِنْ الْحَقِّ، هَلْ عَلَى الْمَرْأَةِ مِنْ غُسْلٍ إِذَا هِيَ احْتَلَمَتْ؟ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: نَعَمْ، إِذَا رَأَتْ الْمَاءَ.
Bize Mâlik, Hişâm b. Urve’den; o babası Urve’den; o Zeyneb bint Ebî Seleme’den; o da mü’minlerin annesi Ümmü Seleme’den rivayet ettiğine göre o şöyle demiştir: Ebû Talha’nın hanımı Ümmü Süleym, Resûlullah’ın yanına geldi: Ya Resûlallah! Allah haktan haya etmez. Bir kadın ihtilâm olduğu zaman gusül etmesi icap eder mi? diye sordu. Resûlullah (s.a.): “Suyu gördü¬ğünde (evet)” cevâbını verdi. (Buhârî, Vudu, 22, hadis: 282)
Ravi Tanıtımı
1. Abdullah b. Yusuf (ö. 217, 218)
Abdullah b. Yusuf et-Tinnîsî el-Asl, ed-Dimeşkî el-Menzil, Ebu Muhammed el-Kelâ`î.
2. Mâlik (ö. 179)
Mâlik b. Enes. Mâlik b. Enes, Ebu Abdullah el-Medenî.
3. Hişam b. Urve (ö. 145)
Hişâm b. Urve b. Zübeyr b. Avvâm el-Esedî el-Kureşî, Ebu’l-Munzir.
4. Babası (ö. 92)
Urve b. Zübeyr b. Avvâm, Ebu Abdullah el-Medenî.
5. Zeynep bint Ebi Seleme (ö. 83)
Zeynep bint Ebi Seleme el-Mahzûmiyye.
6. Ümmü Seleme (ö. 61)
Ümmü Seleme Hind veya Remle bint Ebi Ümeyye el-Kureşiyye el-Mahzûmiyye. Zevcetü’n-Nebî (s.a.).
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
كِتَاب الْحَيْضِ
وَقَوْلُ اللَّهِ تَعَالَى : { وَيَسْأَلُونَكَ عَنْ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذًى فَاعْتَزِلُوا النِّسَاءَ فِي الْمَحِيضِ إِلَى قَوْلِهِ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ }
“Sana kadınların ay halini sorarlar. De ki: “O bir rahatsızlıktır. Ay halindeki kadınlardan uzak durun. Temizleninceye kadar onlara yaklaşmayın. Temizlendikleri vakit, Allah’ın size emrettiği yerden onlara yaklaşın. Şüphesiz Allah çok tövbe edenleri sever, çok temizlenenleri sever.” (Bakara 2/222)
بَاب كَيْفَ كَانَ بَدْءُ الْحَيْضِ؟ وَقَوْلُ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: هَذَا شَيْءٌ كَتَبَهُ اللَّهُ عَلَى بَنَاتِ آدَمَ. وَقَالَ بَعْضُهُمْ: كَانَ أَوَّلُ مَا أُرْسِلَ الْحَيْضُ عَلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ، قَالَ أَبُو عَبْد اللَّهِ: وَحَدِيثُ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَكْثَرُ.
Kadınlarda Hayız Ne Zaman Başladı? “Hayız Allah’ın Âdem’in Kızlarına Yazdığı Bir Şeydir”
Bazıları, ilk defa hayız İsrâîl oğulları kadınlarında başladı, dediler. Ebû Abdillah (Buhârî): Peygamber’in (yukarıdaki) sözü daha şümullüdür, dedi. (Buhârî, Hayız, 1)
6 – حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ: حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، قَالَ: سَمِعْتُ عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ الْقَاسِمِ، قَالَ: سَمِعْتُ الْقَاسِمَ بْنَ مُحَمَّدٍ، يَقُولُ: سَمِعْتُ عَائِشَةَ تَقُولُ : خَرَجْنَا، لَا نَرَى إِلَّا الْحَجَّ، فَلَمَّا كُنَّا بِسَرِفَ حِضْتُ، فَدَخَلَ عَلَيَّ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَأَنَا أَبْكِي، قَالَ: مَا لَكِ، أَنُفِسْتِ؟ قُلْتُ: نَعَمْ، قَالَ: إِنَّ هَذَا أَمْرٌ كَتَبَهُ اللَّهُ عَلَى بَنَاتِ آدَمَ، فَاقْضِي مَا يَقْضِي الْحَاجُّ، غَيْرَ أَنْ لَا تَطُوفِي بِالْبَيْتِ، قَالَتْ: وَضَحَّى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ نِسَائِهِ بِالْبَقَرِ.
el-Kasım şöyle dedi: Ben Âişe’den işittim, şöyle de¬di: Biz hac niyetiyle yola çıktık. Serif mevkiine gel¬diğimizde hayız oldum. Resûlullah (s.a.) yanıma geldi; ben ağlıyordum. “Neyin var, hayız mı oldun?” diye sordu. Evet dedim. “Bu, Allah’ın Âdem’in kızlarına yazdığı bir şeydir. Sen, hacıların yaptığı görevleri yap, sadece Kâbe’yi tavaf etme” buyurdu. Âişe dedi ki: Resûlullah, kendi hanımları adına sığır kur¬bân etti. (Buhârî, Hayız, 1, hadis: 294)
Ravi Tanıtımı
1. Ali b. Abdullah (el-Medînî) (ö. 234)
Ali b. Abdullah b. Cafer b. Necîh es-Sa`diyy, Ebu’l-Hasen el-Medînî el-Basrî.
2. Süfyân (ö. 198)
Süfyân b. Uyeyne b. Ebi İmrân Meymûn el-Hilâlî.
3. Abdurrahman b. el-Kasım (ö. 126, 131)
Abdurrahman b. el-Kasım b. Muhammed b. Ebi Bekr es-Sıddık et-Teymî, Ebu Muhammed el-Medenî.
4. el-Kasım b. Muhammed (ö. 101, 102)
el-Kasım b. Muhammed b. Ebi Bekr es-Sıddık et-Teymî, Ebu Muhammed.
5. Âişe (ö. 57)
Âişe bint Ebi Bekr es-Sıddîk.
بَاب قِرَاءَةِ الرَّجُلِ فِي حَجْرِ امْرَأَتِهِ وَهِيَ حَائِضٌ وَكَانَ أَبُو وَائِلٍ يُرْسِلُ خَادِمَهُ وَهِيَ حَائِضٌ إِلَى أَبِي رَزِينٍ فَتَأْتِيهِ بِالْمُصْحَفِ فَتُمْسِكُهُ بِعِلَاقَتِهِ
Erkeğin, Hayızlı Olan Karısının Kucağında Kur’ân Okuması
Ebû Vâil, hizmetçisi hayızlıyken Ebû Rezîn’e gönderir, kadın Mushaf kabının ipinden tutarak onu Ebû Vâil’e getirirdi. (Buhârî, Hayız, 3)
Ebu Vâil: Şakik b. Seleme el-Esedî el-Kûfî. Muhadramûn’dandır. Kûfe’nin âbidlerindendir. Hicrî 82’de vefat ettiği veya daha sonra vefat ettiği söylenmiştir.
Ebu Rezîn: Mesud b. Mâlik Ebu Rezîn el-Ezedî. Ebu Vâil’in kölesidir. Tabiîn’dendir. Hicî 85’de vefat etmiştir.
7 – حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ الْفَضْلُ بْنُ دُكَيْنٍ، سَمِعَ زُهَيْرًا، عَنْ مَنْصُورِ بْنِ صَفِيَّةَ، أَنَّ أُمَّهُ حَدَّثَتْهُ، أَنَّ عَائِشَةَ حَدَّثَتْهَا، أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يَتَّكِئُ فِي حَجْرِي، وَأَنَا حَائِضٌ، ثُمَّ يَقْرَأُ الْقُرْآنَ.
Âişe (r.a.): Peygamber (s.a.), ben hayızlı iken başını kuca¬ğıma yaslar, sonra Kur’ân okurdu, demiştir. (Buhârî, Hayız, 3, hadis: 297)
Ravi Tanıtımı
1. Ebu Nuaym el-Fadl b. Dükeyn (ö. 219)
el-Fadl b. Dükeyn, Ebu Nuaym el-Kûfî el-Ahvel.
2. Züheyr (ö. 173, 174)
Züheyr b. Muaviye b. Hudeyc, Ebu Hayseme el-Kûfî.
3. Mansur b. Safiyye (ö. 137, 138)
Mansûr b. Safiyye bint Şeybe. Annesinden rivayette bulunduğu ve onunla meşhur olduğu için Mansûr annesine nisbet edilmiştir. Babası Abdurrahman b. Talha b. el-Hâris el-Kureşî el-Mekkî’dir.
4. Annesi (ö. ?)
Safiyye bint Şeybe b. Osman b. Ebi Talha.
5. Âişe (ö. 57)
Âişe bint Ebi Bekr es-Sıddîk.
بَاب تَرْكِ الْحَائِضِ الصَّوْمَ
Hayızlı Kadının Oruç Tutmayı Terketmesi Babı
8 – حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ أَبِي مَرْيَمَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي زَيْدٌ هُوَ ابْنُ أَسْلَمَ، عَنْ عِيَاضِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ، قَالَ : خَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي أَضْحَى أَوْ فِطْرٍ إِلَى الْمُصَلَّى، فَمَرَّ عَلَى النِّسَاءِ فَقَالَ: يَا مَعْشَرَ النِّسَاءِ! تَصَدَّقْنَ، فَإِنِّي أُرِيتُكُنَّ أَكْثَرَ أَهْلِ النَّارِ، فَقُلْنَ: وَبِمَ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ: تُكْثِرْنَ اللَّعْنَ، وَتَكْفُرْنَ الْعَشِيرَ، مَا رَأَيْتُ مِنْ نَاقِصَاتِ عَقْلٍ وَدِينٍ أَذْهَبَ لِلُبِّ الرَّجُلِ الْحَازِمِ مِنْ إِحْدَاكُنَّ، قُلْنَ: وَمَا نُقْصَانُ دِينِنَا وَعَقْلِنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ: أَلَيْسَ شَهَادَةُ الْمَرْأَةِ مِثْلَ نِصْفِ شَهَادَةِ الرَّجُلِ؟ قُلْنَ: بَلَى! قَالَ: فَذَلِكِ مِنْ نُقْصَانِ عَقْلِهَا، أَلَيْسَ إِذَا حَاضَتْ لَمْ تُصَلِّ وَلَمْ تَصُمْ؟ قُلْنَ: بَلَى! قَالَ: فَذَلِكِ مِنْ نُقْصَانِ دِينِهَا.
Ebu Saîd el-Hudrî şöyle dedi: Kurban veya ra¬mazan bayramında Resûlullah (s.a.) musal¬laya çıktı. Kadınların yanına uğradı ve şöyle buyurdu:
— Ey kadınlar topluluğu! Sadaka veriniz. Çünkü bana ce¬hennemliklerin çoğunluğu siz kadınlar olduğu gösterildi.
Kadınlar:
— Yâ Resûlallah, neden? diye sordular. Resûlullah (s.a.):
— Çünkü siz çokça lanet eder ve kocalarınıza karşı nan¬körlük yaparsınız. Aklı başında ve ih-tiyatlı kimsenin aklını, sizin gibi aklı ve dini eksik birinin çelebileceğini görmedim, buyurdu.
Kadınlar:
— Dînimizin ve aklımızın eksikliği nedir? Yâ Resûlallah? dediler.
— Kadının şahitliği, erkeğin şahitliğinin yarısı değil midir?
Kadınlar:
— Evet, dediler.
— İşte bu aklının eksikliğidir. Hayız olduğu zaman na¬maz kılmaz, oruç tutmaz değil mi? buyurdu.
Kadınlar:
— Evet, dediler.
— İşte bu da dininin eksikliğidir, cevabını verdi. (Buhârî, Hayız, 6, hadis: 304)
Ravi Tanıtımı
1. Saîd b. Ebi Meryem (ö. 224)
Saîd b. Ebi Meryem el-Hakem b. Muhammed b. Sâlim el-Cumahî, Ebu Muhammed el-Mısrî.
2. Muhammed b. Cafer (?)
Muhammed b. Cafer b. Ebi Kesir el-Ensârî el-Medenî.
3. Zeyd b. Eslem (ö. 136)
Zeyd b. Eslem el-Kureşî el-Adevî, Ebu Usame veya Ebu Abdullah el-Medenî.
4. İyâd b. Abdullah (ö. 100’lerin başı)
İyâd b. Abdullah b. Sa`d b. Ebi Serh el-Kureşî el-Âmirî el-Mekkî.
5. Ebu Saîd el-Hudrî (ö. 63, 65 veya 74)
Sa`d b. Mâlik b. Sinân b. Ubeyd, Ebu Saîd el-Hudrî.
بَاب لَا تَقْضِي الْحَائِضُ الصَّلَاةَ وَقَالَ جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ وَأَبُو سَعِيدٍ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ تَدَعُ الصَّلَاةَ
Hayızlı Olan Kadın Namazı Kaza Etmez
Câbir ve Ebu Saîd, Peygamber’’in: Hayızlı kadın namazı terk eder, dediğini naklettiler.
9 – حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ، قَالَ: حَدَّثَنَا هَمَّامٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا قَتَادَةُ، قَالَ: حَدَّثَتْنِي مُعَاذَةُ ، أَنَّ امْرَأَةً قَالَتْ لِعَائِشَةَ: أَتَجْزِي إِحْدَانَا صَلَاتَهَا إِذَا طَهُرَتْ؟ فَقَالَتْ: أَحَرُورِيَّةٌ أَنْتِ؟ كُنَّا نَحِيضُ مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَلَا يَأْمُرُنَا بِهِ، أَوْ قَالَتْ: فَلَا نَفْعَلُهُ.
Muâze’nin rivayet ettiğine göre o şöyle dedi: Bir kadın Âişe’ye: Biz kadınlardan biri temizlendikten sonra (kılmadığı) namazlarını kaza etmeli mi? diye sordu. Âişe: Sen Harûriyye misin? Biz Peygamber (s.a.) ile birlikte iken hayız olurduk, bize bunu emretmezdi; veya biz bunu yapmazdık, di¬ye cevap verdi. (Buhârî, Hayız, 20, hadis: 321)
Ravi Tanıtımı
1. Musa b. İsmail (ö. 223)
Musa b. İsmail el-Minkarî Mevlahum, Ebu Seleme et-Tebûzekî el-Basrî.
2. Hemmâm (ö. 163)
Hemmâm b. Yahya b. Dînâr el-Ezdî, Ebu Abdullah veya Ebu Bekr el-Basrî.
3. Katâde (ö. 117)
Katâde b. Diâme b. Katâde b. Aziz b. Amr b. Rebîa.
4. Muâze (ö. 83)
Muâze bint Abdullah el-Adeviyye, Ümmü’s-Sahbâ’.
(1780)
