Peygamberler Tarihi’nde Yeni Bir Süreç: Al-i İmran Ailesi | Muhammed Emin Yıldırım
Sîret-i Enbiyâ derslerimizde dönemin sonuna geldik. Bu son dersimizde Muhammed Emin Yıldırım hocamız; “Peygamberler Tarihi’nde Yeni Bir Süreç: Âl-i İmrân Ailesi” serlevhasının altında, bu ailenin kimler olduğunu, özelliklerinin ve vasıflarının neler olduğunu ve özellikle imtihanlarının nasıl olduğunu ve bütün bunlardan ne gibi mesajlar alınması gerektiğini anlattı. İnşallah yeni dönemde Sîret-i Enbiyâ derslerimiz Hz. Zekeriyyâ (as) ile devam edecek… Yeni döneme sağlık, sıhhat ve selametle kavuşmak hepimize nasip olsun.
Dersten Cümleler
Rabbimize hamdolsun Ekim ayından beridir sürdürdüğümüz Sîret-i Enbiyâ derslerimizin bu dönem sonuncu dersine ulaştık. Hz. Süleyman ile başlamıştık; Hz. Lokman ile devam etmiştik; Hz. Dânyâl, Hz. Üzeyir ve en son Hz. Zülkarneyn ile bu yolculuğumuzu sürdürmüştük. Bugünde Âl-i İmrân’a bir geçiş yapacağız, inşallah seneye varırsak Hz. Zekeriyyâ ile kaldığımız yerden devam edeceğiz.
Âl-i İmrân dediğimizde; üç şey kastedilir:
– İmrân’ın ailesi
– İmrân’ın nesli
– İmrân’ın inanç topluluğu
Başlangıçtan Hulefâ-i Râşidîn dönemine kadar İslam Tarihi’ni 7 ana döneme ayırıyoruz. Nedir bu 7 ana dönem?
1. İbtidaî/Âdemi Dönem
2. Tufan Sonrası Dönem
3. İbrâhimî Dönem
4. Mûsevî Dönem
5. Îsevî Dönem
6. Muhammedî Dönem
7. Râşidî Dönem
İbtidaî (İlk, başlangıç) Dönem: Hz. Âdem’den-Hz. Nûh’a kadar olan dönem
Tufan Sonrası Dönem: Hz. Nûh’tan-Hz. İbrâhim’e kadar olan dönem
İbrâhimî Dönem: Hz. İbrâhim’den-Hz. Şuayb’a kadar olan dönem
Mûsevî Dönem: Hz. Mûsâ’dan Hz. Zülkarneyn’e kadar olan dönem
Îsevî Dönem: Hz. Zekerriyyâ’dan Fetret Dönemi’ne kadar olan dönem
Muhammedî Dönem: Fil Vakası’ndan Hz. Peygamber’in Vefatına kadar olan dönem
Burayı da malum biz üçe ayırıyoruz:
Sîret-i Mustafa
Sîret-i Resûl
Sîret-i Nebi
Raşidî Dönem: Hz. Ebû Bekir’den Hz. Hasan’a kadar olan dönem (M. 632-661)
Kur’ân, içerisinde yüzlerce ilim barındıran bir kitaptır. Bu ilimlerden biri de “Tenâsibü’l-Kur’ân veya Münâsebâtü’l-âyât ve’s-süver” ilmidir. Bu ilim ne demektir? Hem ayetlerin birbirleri ile ilişkileri ve uyumu, hem de sûrelerin birbirleri ile uyumu ve ilişikleridir.
Fatiha sûresinin hemen sonunda Rabb’imizden üç şey istiyoruz:
1- Bizi nimet verilenlerin yoluna iletmesi
2- Bizi gazaba uğrayanların yoluna iletmemesi
3- Bizi dalâlete sürüklenenlerin yoluna iletmemesi
Bakara ve Âl-i İmrân sûresine ikisine birden “çifte çiçekler” anlamına “Zehrâvân” veya “Zehrâveyn” denir.
Bu iki sûrenin 5 hususiyeti:
1- Bakara’da Ulûhiyet, Âl-i İmrân’da Nübüvvet daha fazla anlatılır.
2- Bakara’da Yahudiler, Âl-i İmrân’da Hıristiyanlar tanıtılır.
3- Bakara’da Hz. Âdem’in, Âl-i İmrân’da Hz. Îsâ’nın yaratılışı konu edinilir.
4- Bakara’da Bedir, Âl-i İmrân’da Uhud anlatılır.
5- Bakara’da birinci İmrân ailesi, Âl-i İmrân’da ikinci İmrân ailesi aktarılır.
اِنَّ اللّٰهَ اصْطَفٰٓى اٰدَمَ وَنُوحًا وَاٰلَ اِبْرٰه۪يمَ وَاٰلَ عِمْرٰنَ عَلَى الْعَالَم۪ينَۙ
“Şüphesiz ki Allah; Âdem’i, Nûh’u, İbrâhim ailesi ile İmrân ailesini seçip âlemlere üstün kıldı.” (Âl-i İmrân 3/33)
ذُرِّيَّةً بَعْضُهَا مِنْ بَعْضٍۜ وَاللّٰهُ سَم۪يعٌ عَل۪يمٌۚ
“(Bunlar) birbirlerinin zürriyetindendir (aynı soydandır), Allah her şeyi hakkıyla işiten ve her şeyi hakkıyla bilendir.” (Âl-i İmrân 3/34)
İbn Abbas’a (ra) nispet edilen bir rivayete göre Yahudiler şöyle dedi: “Biz İbrâhim, İshak ve Ya’kûb’un evlatlarındanız. Onların dini ve yolunu izliyoruz.” Bunun üzerine Allah Teâla bu ayeti indirmiştir. (Sa’lebi, el-Keşfü ve’l-Beyan an Tefsiri’l-Kur’an, 8/245).
Âl-i İmrân 35’de “اِذْ قَالَتِ امْرَاَتُ عِمْرٰنَ /İż kâleti-mraetu ‘imrâne/Hani bir zamanlar İmran’ın hanımı demişti ki…” diyerek söz devam ettiği için müfessirlerimizin büyük bir çoğunluğu Âl-i İmrân’dan kasıt; Hz. Meryem’in babası olduğunu haklı olarak dile getirmişlerdir.
Âl-i İmrân 33 ve 34. Âyetlerinin mesajları:
1- Âl-i İmrân, diğer peygamberler gibi Allah tarafından seçilmiş bir ailedir.
2- Âl-i İmrân, diğer peygamberler gibi âlemlere üstün kılınmış bir ailedir.
3- Âl-i İmrân, diğer peygamberler gibi temiz bir zürriyetten/soydan gelen bir ailedir.
4- Âl-i İmrân, diğer peygamberler gibi birbirlerinin hem nesep hem inanç birlikteliği olan bir ailedir.
5- Âl-i İmrân, diğer peygamberler gibi hikmetinin tam anlamı ile sadece Allah tarafından bilinen bir seçim ve sevk-i ilahî ile tarihte yerini almış bir ailedir.
Âl-i İmrân kimlerden oluşuyor?
Baba İmrân
Anne Hanne
Kızları Meryem
Torunları Îsâ
Bir de bu ailenin yan fertleri var:
Bacanak Zekeriyyâ
Baldız Elizabeth (Hz. Meryem’in teyzesi)
Yeğen Yahyâ
Soy şeceresi:
İmrân b. Yaşim b. Emûn b. Mîşa b. Hazkiyâ b. Ahrîk b. Yûsîm b. Azâryâ b. Emsiyâ b. Yâvaş b. Ecrîhû b. Yâzim b. Yahfâşât b. İnşâ b. Ebyân b. Rahî‘am b. Süleymân b. Dâvûd
A’râf 7/155, Tâhâ 20/13, Duhân 44/32 “ihtar” kullanılır.
Bakara 2/132, Âl-i İmrân 3/33, Neml 27/59 “Istafa” kullanılır.
Istıfa Kavramı: Lügat anlamıyla “bir şeyin en temiz, en saf ve en seçkin kısmını almak” anlamına gelmektedir. (Elmalılı, Hak Dini Kur’an Dili, 2/78).
Görüldüğü üzere “Istafa” kelimesinin 3 temel anlamı var:
Seçilmek
Süzülmek
Saflaşmak
Bu anlamlardan yola çıkarak Peygamberler için şunları söyleyebiliriz:
Allah (cc) onları seçer.
Allah (cc) onları nesillerin içerisinden süzer.
Allah (cc) onları peygamberlik vazifeleri için saflaştırır.
İmrân Ailesinin İmtihanları
1. Önde olma imtihanları
2. Çocuksuzluk imtihanları
3. Maddiyat imtihanları
4. Çocukların imtihanları
5. Dine karşı din imtihanları
Hz. Zekeriyyâ zamanında; Roma dindarlaşmadı; din Romalaştı.
Hz. Îsâ’dan sonra da; Romalılar Hıristiyanlaşmadı; Hıristiyanlık Romalaştı.
İmrân Ailesi’nin önce çıkan en temel vasıfları:
1. Sorumluluk
2. Hüzün
3. Umut
4. Mücadele
5. Beklentisizlik
6. Muhabbet (Sevgi)
7. Merhamet
8. Adayış
9. Hürriyet
10. Sabır
رَبِّ اِنّ۪ي نَذَرْتُ لَكَ مَا ف۪ي بَطْن۪ي مُحَرَّرًا
“Rabbim, karnımdaki çocuğu hür olarak sana adadım!” (Âl-i İmrân 3/35)
Muharraran; Kur’ân’ın kullandığı orijinal bir kavram, bir ifadedir.
“Allah’ım! Sana bir çocuk adadım; bu çocuğu nefsimin, ailemin, toplumun, geleneğin, idarenin tüm prangalarından kurtararak adadım.”
اِنَّ اللّٰهَ اصْطَفٰٓى اٰدَمَ وَنُوحًا وَاٰلَ اِبْرٰه۪يمَ وَاٰلَ عِمْرٰنَ عَلَى الْعَالَم۪ينَۙ
“Şüphesiz ki Allah; Âdem’i, Nûh’u, İbrâhim ailesi ile İmrân ailesini seçip âlemlere üstün kıldı.” (Âl-i İmrân 3/33)
Hz. Âdem, oğlu Kabil ile imtihan oldu.
Hz. Nûh, hem hanımı hem oğlu ile imtihan oldu.
Ancak Hz. İbrâhim birbirinden kıymetli iki hanımı ve yine birbirinden kıymetli iki oğlu oldu. Yani ailesi imtihanı değil en büyük destekçisi oldu.
Aynı şekilde İmrân ailesi de gerek Hanne, Meryem ve Îsâ ile gerek Elizabet ve Yahya ile model bir aile oldular.
Dönemin sonunda 5 talep:
1. Seneye de bizim serlevhamız; “Sirâcen Münir” ifadesiningölgesinde “Hz. Peygamber ve Aydınlanma” olacak… Bunun için serlevha önerilerinizi göndermenizi talep ediyoruz.
2. “Sahabeyle Aydınlanalım” 4 ciltlik sahabe iklimini okuyoruz yaz boyunca ve her ay bir cildin müzakeresini yapıyoruz.
3. Kendinize bir yaz programı yapın ve bu yazın biraz Âl-i İmrân sûresinin üzerinde duralım inşallah…
4. Önümüz “Zilhicce Geceleri”, ne olur bu geceleri bu memleketin gündemine taşıyalım. Zilhicce ile alakalı bir kamp yapıyoruz, ona katılım sağlayın.
5. İlk gece burada bir program yapacağız: 27 Mayıs Salı; “10 Gece 1000 Fırsat” başlığında hem ona katılın hem de elinizden geldiğince bu geceleri insanımıza duyurun.
İnşallah yeni dönemde buluşmak üzere…
(346)
