Kur’an ve Sünnet Çerçevesinde Anne

Muhteşem Ahlak Derslerinde bu hafta Muhammed Emin Yıldırım Hocamız, “Kur’an ve Sünnet Çerçevesinde Anne” başlığında, Sahabî efendilerimizin anneleri ile olan ilişkilerinin örnekliğinde, anne hukukunu anlattı. Her zaman ki gibi çok önemli konuların ve mesajların paylaşıldığı ders, hepimize gerçekten ders niteliğindeydi.

• Değerler listemizi Allah’ın kitabına, Peygamber’in sünnetine uygun bir biçimde yeninden gözden geçirmek durumundayız.

• Anne başa tâc imiş, her derde ilaç imiş

Bir evlat pîr olsa da yinede anneye muhtaç imiş

• Sa’d b. Ebî Vakkas ve Annesi

Mus’ab b. Ümeyr ve Annesi
Ebû Hureyre ve Annesi
Esma bint Ebi Bekir ve Annesi

• Sa’d b. Ebî Vakkas ve Annesi

• “Bakın, bakın; kimin böyle bir dayısı var, göstersin bakalım!”

• Babası: Malik b. Ubeyd

• Annesi: Hamne bint Süfyan b. Ümeyye b. Abdişems b. Kusay

• Sa’d b. Ebî Vakkas’ın en büyük imtihanı annesi olacaktır.

• “Anacığım! Ne istersen iste benden, ama benden inandığım dinden yüz çevirmemi bekleme! Vallahi! Yüz canın olsa ve her gün bir tanesi benim gözlerimin önünde çıksa, ben yine de iman ettiğim dinimden dönmeyeceğim.”

• İndiği söylenen ayetler ; Ankebût Sûresi 8. ayet, Lokman Sûresi 14 ve 15. ayetler…

• “Biz insana anne ve babasına iyilik etmesini tavsiye ettik. Çünkü annesi onu nice sıkıntılara katlanarak taşımıştır. Sütten ayrılması da iki yıl içerisinde olur. İşte bunun için önce Bana, sonra da ana-babana şükret diye tavsiyede bulunmuşuzdur. Dönüş ancak banadır. Eğer onlar seni hakkında bilgin olmayan bir şeyi bana ortak koşman için zorlarlarsa, onlara itaat etme. Onlarla dünyada iyi geçin. Bana yönelenlerin yoluna uy. Sonunda dönüşünüz ancak banadır. O zaman size yapmış olduklarınızı haber veririm.” (Lokman, 31/14,15)

• “Eğer Allah giden yolda bir gün annen senin imtihanın olursa, kıran, yıkan, kızan, kötü sözler savuran sen olma! Onun günah taleplerine itaat etme, ama yine de güzel muamele et! Böyle yaparsan, anneni kazanamasan bile kardeşini, kardeşlerini kazanabilirsin.”

• İsra Sûresi’nde ne olursa olsun onlara “üf” denilmemesini söyleyen bir Rabbimiz var.

• Mus’ab b. Ümeyr ve Annesi

• Annesi: Hunas bint Malik b. Mudarrib b. Vehb b. Amr

• Babası: Ümeyr b. Haşim b. Abdümenaf b. Abdüddar b. Kusay

• Hangi birimiz Mus’ab’ın gördüklerini gördük ki, Mus’ab’ın söylemediklerini söylüyoruz.

• “Eğer Allah’a giden yolda annen senin en büyük engelin ve derdin olursa, ne görürsen göresin, yine de sen anne deyip yanmalı, onun nefretine muhabbet ile karşılık vermelisin. Böyle büyük bir fedakarlık gösterir, hayatında ne varsa hepsini gözden çıkarma pahasına dinine sahip çıkarsan, övülecek ve gıpta edilecek bir makamın sahibi olabilirsin.”

• Ebû Hureyre ve Annesi

• Babası: Sahr b. Amir

• Annesi: Ümeyme bint Subey

• Hz. Aişe annemiz: “Sahabe içerisinde Ebû Hureyre kadar annesine düşkün, annesine karşı ikram ve ihsan içerisinde olan kimseyi bilmiyorum!”

• Bir sahabi efendimizi hakkı ile tanımak için şu beş hususa iyice müracaat etmemiz gerekmektedir.

1- Hayatına müracaat
2- Sözlerine müracaat
3- Çağdaşlarının sözlerine müracaat
4- Semanın diline müracaat
5- Rivayetlerine müracaat

• “Annendir, Annendir, Annendir… Sonra Babandır!”

• “Git, izin al, izin vermezlerse, onların hizmetinde ol!” (Ebu Davud, Cihad, 31)

• “Hemen annenin ve babanın yanına dön. Onları nasıl gelirken ağlattıysan, güldür, rızalarını al öyle gel; yoksa gelme!” ( Nesai, Bey’at, 10)

• Buhari, el-Edebü’l-Müfred kitabında aktardığı rivayet; Akil b. Ebî Talib’in azatlı kölesi…

• – Allah’ın selamı, rahmeti, bereketi senin üzerine olsun anneciğim!

– Allah’ın selamı, rahmeti, bereketi, senin de üzerine olsun biricik yavrum!
– Beni küçükken nasıl şefkatle yetiştirip terbiye ettinse, Allah sana şimdi merhamet etsin anacığım!
– Yaşlılık halimde beni unutmayan ve her zaman bana iyilik ve ihsan eden oğlum! Rabbim senin üzerinden muhafazasını eksik etmesin, merhametini üzerinde daim kılsın!”

• “Eğer bir gün hayatın içerisinde belli bir konum, makam, mevki ve imkan elde edersen, annen hayatta ise asla onu ihmal etmemeli, işim çok deyip onu mahzun olarak bırakmamalısın. Onun gönlünü almak, yüreğini hoşnut etmek, rızasını kazanmak, sana rahmet, bereket ve mağfiret olarak dönecektir. Böyle davranırsan eğer, tarifi mümkün olmayan imkânlar elde edebilirsin.”

• Esma bint Ebi Bekir ve Annesi

• Babası: Hz. Ebû Bekir

• Annesi: Kuteyle bint Abduluzza

• “Bu hatip, bu minberden ne zaman inecek!”

• Hz. Ebû Bekir’in annesi Selma Ümmü’l-Hayr’ın imana yürüyüşü…

• Bu olayın arkasından Mümtehine Sûresi’nin 8. ve 9. ayetleri nazil olmuştu. Rabbimiz diyordu ki: “Sizinle din hususunda savaşmamış ve sizi yurtlarınızdan çıkarmamış olanlara iyilik ve adaletle davranmanızı Allah size yasaklamaz. Çünkü Allah adaletle ile davrananları sever. Ama sizinle din hususunda savaşanları ve sizi yurtlarınızdan çıkaranları ve çıkarılmanız için onlara yardım edenleri, dost edinmenizi yasaklar. Kim onlarla dost olursa işte onlar zalimlerdendir.”

• “Eğer bir gün, daha iman etmemiş annen senin kapını çalarsa, onu en güzel muamele ile karşılamalı, bunu senden isteyenin Allah olduğunu hatırından çıkarmamalısın. Müşrik olan anne bile kapıdan geri çevrilmeyecekse, sen nasıl mümin olan annenin yüzüne kapıları kapatabilirsin. Kapattığın her kapıdan dolayı, rahmet kapılarından mahrum kaldığını unutmamalısın.”

• Buhari’nin, el-Edebü’l-Müfred’inden Atâ b. Yesâr’ın rivayeti…

• “Vallahi Ey Atâ! Ben Allah’ın kitabından ve Peygamber’inin sünnetinden anne hakkı konusunda o kadar çok şey duydum ki, herhalde adam annesini razı etseydi, Allah’ta onun tevbesini kabul ederdi.”

İMAM ZEYNELABİDİN’İN DUASI

“Allah’ım! Katındaki şeref, saygınlık ve esenliği anneme ve babama tahsis et, ey merhamet edenlerin en merhametlisi! Onlar için yapmam gerekenleri bana ilham et. Bütün bunları eksiksiz bir şekilde bilmemi sağla. Bana ilham ettiğin bu bilgilere göre amel etmemi kolaylaştır. Bana gösterdiğin bu ilimde basiret ve bilinç ver… Allah’ım! Onlardan, güçlü bir sultandan korkar gibi korkmamı ve şefkatli bir anne gibi onlara şefkat göstermemi nasip et. Anne-babama itaati, onlara iyilik etmeyi, benim için, yorgun kimsenin uyuduğu uzun ve dinlendirici bir uykudan, susuzun içtiği sudan daha çok mutlu eden bir göz aydınlığı yap. Ta ki, onların arzusunu kendi arzuma tercih edeyim. Onların rızasını kendi rızamın önüne geçireyim. Onların bana yaptığı iyilik az da olsa, bana çok göster; benim onlara yaptığım iyilik çok da olsa bana az göster. Allah’ım! Onların karşısında sesimi alçalt, sözlerimi onlar için tatlı kıl, huyumu onlar için yumuşak et. Kalbimin onlara karşı şefkatli olmasını sağla. Beni, onlara yoldaş, onlara karşı şefkatli kıl… Allah’ım! Bana verdikleri terbiyeden dolayı onları mükâfatlandır, bana yaptıkları ikramdan dolayı onları ödüllendir, beni küçükken korudukları gibi onları koru…Allah’ım! Namazlarımın sonunda, gecenin bir vakitlerinde, günümün her saatinde onları dua ile yâd etmeyi bana unutturma… Allah’ım! Muhammed’e ve Âl’ine salât et. Onlara dua ettiğim için beni bağışla ve bana karşı gösterdikleri iyilikten dolayı onları da affet!”

(2960)