Evet İlim! Ama Kimin İçin? Nasıl Bir Talabe? Nasıl Bir Muallim?

Nasıl Bir Talabe?

1. Talebe: Niyet muhasebesini iyice yapmalı, ilmi ne için ve kimin için talep ettiğini iyice tespit etmelidir.

2. Talebe: İlmin kitaplardan geçtiğini unutmamalı, ama bu işin rehbersiz, muallimsiz ve mürşitsiz olmayacağını da bilmelidir.

3. Talebe: Kendisini çok iyi tanımalı yada rehberine tanıtmalı; haline, kabiliyetine ve mizacına uygun bir hedef belirlemelidir.

4. Talebe: Zamanın sınırlı, yapılacak işlerinin ise çok olduğunun her an farkında olmalı, programlı ve sistemli çalışmadan hedefe varılamayacağını bilmelidir

5. Talebe: Hedefini net bir şekilde ortaya koymalı ve o emelini gerçekleştirebilmek için dağılmadan ve dağıtmadan yürümelidir.

6. Talebe: Haddini çok iyi bilmeli, nerede durması gerektiğinin farkında olmalı, bu bilinci yürüyüşünün sonuna kadar da sürdürmelidir.

7. Talebe: İlmi elde etmeye karşı hırslı olmalı, güçlü bir istek ve arzuyu kendine azık olarak edinmeli; merak ile şüpheyi birbirinden ayırarak hakikati elde etmeye doymamalıdır.

8. Talebe: Vefayı, ilim yolunda yürüyüşünün temeline yerleştirmeli, ‘bana bir harf öğretenin kırk yıl kölesi olurum’ diyen bir mektebin mensubu olduğunu unutmamalıdır.

9. Talebe: Hakikate âşık olmalı, “hocamı severim, ama hatasını sevmem’ diyebilmeli; “huz ma sefa da me keder/iyisini al kötüsünü sahibine bırak” bilincini kuşanmalıdır.

10. Talebe: Kanaatin en büyük zenginlik olduğunu unutmamalı, ilmin bereketlenmesinin en önemli vesilesi ona buna el açmamadan geçtiğinin bilincinde olmalıdır.

Nasıl Bir Muallim?

1- Muallim: Yaptığı işi meslek olarak değil; bir vazife olarak görmelidir.

2- Muallim: Merhameti en büyük azık olarak edinmeli; yüreğini bir ana şefkati ile açmalıdır.

3- Muallim: Söylediğini yaşamalı; yaşadığını anlatmalıdır.

4- Muallim: Hafif meşrepli olmamalı; vakarı hayatının esası kılmalıdır.

5- Muallim: Vakarını tevazu ile dengelemeli; asla kibre kapı açmamalıdır.

6- Muallim: Affı ve müsamahayı kuşanmalı; öfkesini kontrol altına almalı, intikamı ise unutmalıdır.

7- Muallim: Adaleti hiçbir zaman hayatından çıkarmamalı, eşitliğin adalet olmadığını çok iyi kavramalıdır.

8- Muallim: Gaye ve amacının iyice farkında olmalı; talebelerine de bunu hissettirmelidir.

9- Muallim: Tedriciliği esas almalı, ya hep ya hiç mantığından kendini muhafaza etmelidir.

10- Muallim: Aceleciliği ve başarı hesaplarını bir kenara bırakmalı; sabrı ve beklentisizliği hayatına hâkim kılmalıdır.

(1749)