Hasan-ı Basrî

Büyüklerin Dünyası dersinde bu ay Muhammed Emin Yıldırım Hocamız, Tabiîn İmamlarının en önemli ismi olan Hasan-ı Basrî’yi (Rahmetullahi Aleyhi) anlattı.

Dersten Cümleler:

– Seyyidü’t-Tabiîn/ Tabinlerin Efendisi: Hasan-ı Basrî

– Onu anlamak, İslam tarihinin birçok sayfasını anlamaktır.

– O, Alimlerin alimi…

– O, Zahidlerin rehberi…

– O, Basralıların imamı…

– O, İmam Zehebi’nin ifadesi ile; Şeyhü’l-İslam…

– O, Takva sahiplerinin öncüsü…

– Bizim serlevhamız: “Efendimiz’in (sas) oğlu” olacaktır.

– Babası: Feyrûz, Annesi: Hayre

– Babası Zeyd b. Sabit’in yanında; annesi Ümmü Seleme validemizin yanında….

– Zeyd b. Sabit, adını Yesar diye değiştiriyor.

Evlilikleri….

– Tarihler, Hicri 21, Miladi 642’i gösterdiğinde Yesar ve Hayre’nin bir erkek çocukları dünyaya geliyor.

– Hz. Ömer’in adını Hasan koyması ve duası…

– “Allah’ım onu dinde fakih kıl ve onu insanlara sevdir.”

– Hasan-ı Basrî’nin Ümmü Seleme validemizden süt emmesi…

– “Bu insanlar akıllarını bilgi ile doldururken, kalplerini Allah’ın korkusundan mahrum bırakıyorlar. Böyle olunca da bilgileri artıyor, ama irfanları azalıyor.”

– Abdullah b. Mes’ud’un ilim tarifi: “İlim, rivayetin, malumatın çokluğu değil, haşyetin bolluğudur.”

– Hasan-ı Basrî’nin kalplerin ıslahı meselesinde tercih ettiği “mehafetullah” dı. Ama daha sonraları bunun yerini “muhabbetullah” aldı.

– 15 yaşlarında Hz. Ali’ye biat etmesi…

– “Ben içlerinde 70 tanesi Bedir Ashabı olmak üzere onlarca sahabi gördüm. Eğer siz onları görseydiniz bunlar deli derdiniz. Ama onlar sizi görselerdi, bunlar Müslüman değil, bunlar ahirete iman etmiyorlar derdiler.”

– “Her ümmetin bir putu vardır. Bu ümmetin putu da altın ve gümüştür” demişti.

– Hasan-ı Basri der ki: “Ey İbn Hubeyre! Allah’ın halifesi diye bize takdim ettiğin Yezid hakkında Allah’tan kork! Allah seni Yezid’den korur, ama Yezid seni Allah’tan koruyamaz. Ölüm meleğinin sana gelmesi çok yakındır; kabre girip seni sorguya çekmeleri çok yakındır. O halde hiçbir zaman Yaratana isyan edip, yaratılana itaat etme!”

– “Bu görev karşılığında devletten maaş almayacak ve verdiği hükümlere vali hiç şekilde itiraz etmeyecek.” Vali bu iki şartı kabul eder; bir müddet bu görevi —

– “Allah’ım onu ortadan kaldırdığın gibi kurduğu yönetimi de ortadan kaldır!”

– Kader risalesi…

– Risale fi fazlı Mekke…

– el-Fe’raiz/Farzlar…

“Sözleri peygamberlerin sözlerine benzeyen bir alimdi.”

“Ben tabiin neslinden sahabeye bu kadar fazla benzeyen başka birini görmedim.”

“Eğer peygamber devrinde yaşasaydı, nice sahabeyi ilim ve amelde geçerdi.”

İşte böyle bir alimin sözlerinden üç tane aktaracağım size…

1- Ölümden korkan bir adama dedi ki: “Arkanda servet bıraktığın için ölümden korkuyorsun. Eğer servetini önceden asıl gideceğin yere gönderseydin, şimdi böyle korkmazdın.”

2- Ey İnsanoğlu! Neden din kardeşini çekemiyorsun? Ona verilen nimet eğer onun hakkı ise, Allah’ın ikram ettiği kimseye kızmaya senin ne hakkın var. Şayet o nimetler onun hakkı değilse, o zaten onun hesabını veremeyecek ve cehenneme girecek. Cehenneme girecek adamın neyi çekememezlik yapıyorsun?

3- Edebi olmayanın ilmi, sabrı olmayanın dini, korkusu ve iffeti olmayanın da Hakk’a yakınlığı yoktur. Mümin o dur ki, Allah’tan korkusu günah işlemeye mani olan ve ahireti hiç hatırından çıkarmayandır.

(4208)